ಹಳೆಯಕಾಲದ್ದೊಂದು ರಿವಾಜು ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲೆಲ್ಲಾ ಮದುವೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ ಕೊಡುವುದರ ಜೊತೆ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಚಿತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಬೆಳೆದುಬಂದಿತ್ತು - ಒಂದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪತ್ರವನ್ನೂ ಅದರ ಜೊತೆ ಇಡುವುದು. ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ 'ಸಾಮಾನ್ಯ' ಒಕ್ಕಣೆ - ಆಹ್ವಾನಿತರನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಕುರಿತದ್ದಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಬಂಧುಮಿತ್ರರಿಗೆ ಕೊಟ್ಟು ಮುಖತಃ ಕರೆದು ಬರುವುದು ವಾಡಿಕೆ - ನೀವೇ ಹೋಗಿ ಕರೆಯದೇ ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಗೆ ಬೆಲೆಯಿಲ್ಲ (ಹಾಗೆಂದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭೇಟಿಯನ್ನೇ ನಂಬಿಕೊಂಡು ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯಿಲ್ಲದೇ ಕೈಯಲ್ಲಾಡಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋದಿರೋ, ನೀವು ಬದುಕಿರುವ ಪರ್ಯಂತ ನಿಮಗೆ ಮೂತಿ ತಿವಿತ ಗ್ಯಾರಂಟಿ - "ನೋಡು, ಅಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಮದುವೆ ಮಾಡಿದ, ಯೋಗ್ಯತೆಗೆ ಒಂದು ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ ಪ್ರಿಂಟ್ ಹಾಕಿಸಲಿಲ್ಲ"). ಹೀಗಾಗಿ ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ ಪ್ರಿಂಟ್ ಹಾಕಿಸಿ, ಮುಖತಃ ಹೋಗಿ ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ ಕೊಟ್ಟು ಕರೆದು ಬರುವುದು ಕ್ರಮ. ಆದರೆ ಒಂದೊಂದು ಬಡಾವಣೆಗೆ ಹೋಗುವುದು ಒಂದೊಂದು ಊರಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬಂದಂತಾಗುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೋ ಇಬ್ಬರೋ ಎಷ್ಟೆಂದು ಓಡಾಡಲಾಗುವುದು. ಹೀಗೆ ಕೆಲವೆಡೆ ಹೋಗಲಾಗದಿದ್ದಾಗ ಈ ವೈಯಕ್ತಿಕಪತ್ರಗಳು ವೈಯಕ್ತಿಕಭೇಟಿಯ ಕೆಲಸವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದುವು - "ನಾವೇ ಬರಲಾಗಲಿಲ್ಲ, ಕ್ಷಮಿಸಿ, ಒಂದು ವಾರ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಬಂದು ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಮದುವೆ ನಡೆಸಿಕೊಡಬೇಕು" ಇತ್ಯಾದಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ಅಷ್ಟಾದರೂ "ನೋಡಿದೆಯಾ, ಬಂದು ಕರೆಯೋಕ್ಕಾಗಲಿಲ್ಲ, ಒಂದು ಲೆಟರ್ ಬರೆದು ಬಿಸಾಕಿದ್ದಾನೆ" ಎನ್ನುವ ಕೊಂಕುಗಳೂ ಬರುತ್ತಿದ್ದುವು, ಇರಲಿ. ಆಮೇಲಾಮೇಲೆ ಈ ವೈಯಕ್ತಿಕಪತ್ರಗಳು ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗತೊಡಗಿದುವು - ಪೋಸ್ಟಿನಲ್ಲೇ ಕಳಿಸಲಿ, ಎದುರಿಗೇ ಕರೆಯಲಿ ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯ ಜೊತೆಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕಪತ್ರವೂ ಇರಬೇಕು. ಅದಿಲ್ಲದೇ ಬರೀ ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ ಕೊಟ್ಟರೆ 'ಅವಮಾನ' - ಹೀಗೆಲ್ಲ ಆಗತೊಡಗಿತು. ಆಮೇಲಾಮೇಲೆ ಈ ವೈಯಕ್ತಿಕಪತ್ರ ಎಂಬುದು ಎಷ್ಟೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಫಾರ್ಮಾಲಿಟಿ ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿತೆಂದರೆ, ಅದನ್ನೂ ಕೈಬರಹದ ಅಚ್ಚಿನಲ್ಲೇ ಪ್ರಿಂಟ್ ಮಾಡಿಸಿ ಆಹ್ವಾನಿತರ ಹೆಸರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಬರೆದು ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯ ಜೊತೆ ಇಟ್ಟು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದನ್ನೂ ನಾನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ (ತೀರ 'ಮರ್ಯಾದೆ'ಯುಳ್ಳವರಿಗೆ ಆ ಅಚ್ಚಾದ ಕೈಬರಹದ ಪತ್ರದ ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಬರಹದ ಪತ್ರ - ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯೊಡನೆ ಎರಡೆರಡು ಪತ್ರ).
ನಾನು ಮದುವೆಗಳಿಗೆ ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕರೆಯುವುದು, ಹೋಗುವುದು ಎಲ್ಲವೂ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ತೀರ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿಬಿಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ ಆ ಸಾಮಾಜಿಕ ರಿವಾಜುಗಳಿಗೆ ನಾನೇ 'ರಿಪ್ ವ್ಯಾನ್ ವಿಂಕಲ್' ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ. ಈಗ ಈ ಪದ್ಧತಿ ಇದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ - ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಭಾರ ಕಳೆಯಿತು. ಇರಲಿ, ಈಗ ಈ ವಿಷಯ ಬಂದದ್ದೇಕೆಂದರೆ, ಈ ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕಿನ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳೂ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಬಂಧುಮಿತ್ರರ ನಡುವೆ ಅಂಥದ್ದೇ ಒಂದು ಗಂಭೀರವಾದ ರಿವಾಜಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ.
ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ 'ಲೈಕ್' ಎಂದರೇನು? ಇಷ್ಟ ಎಂದು ತಾನೆ? ಒಂದು ಪೋಸ್ಟನ್ನೋ ಕಾಮೆಂಟನ್ನೋ ನೋಡಿ ಲೈಕೊತ್ತಿದರೆ ಅದು ನಮಗೆ ಇಷ್ಟವಾಯಿತು ಎಂದರ್ಥ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇಷ್ಟವಾದ್ದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಲೈಕೊತ್ತುತ್ತೇನೆ, ಇಲ್ಲವೆಂದುದಕ್ಕೆ ಲೈಕೊತ್ತುವ ಜುಲುಮೆ ಏಕೋ ಎನ್ನುತ್ತೀರಾ? ನೀವು ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಎಂಬ 'ಸೊಫೆಸ್ಟಿಕೇಟೆಡ್' ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇರಲಿಕ್ಕೇ ನಾಲಾಯಕು - ನನಗೇನಾದರೂ ಅಧಿಕಾರವಿದ್ದಿದ್ದರೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಿಂದಲೇ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ನೀವು ಇಷ್ಟವಾದದ್ದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಲೈಕೊತ್ತುತ್ತೇನೆ ಎಂದರೆ, ನೀವು ಲೈಕೊತ್ತದುದು ನಿಮಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಾನೆ ಅರ್ಥ? ಹಾಗೆ ನಿಮಗಿಷ್ಟವಾಗಲಿಲ್ಲವೆಂಬ ವಿಷಯವನ್ನು ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಮುಖಕ್ಕೇ ಹೇಳಲು ನಿಮಗಿರುವ ಅರ್ಹತೆಯಾದರೂ ಏನು? ಅದು ಹೇಗೆ ನೀವು ಇನ್ನೊಬ್ಬರನ್ನು 'ಜಡ್ಜ್' ಮಾಡುತ್ತೀರಿ? ನಾವು ನಮ್ಮ ಸುಖಕ್ಕೆ ಬರೆಯುವವರು, ನಿಮ್ಮನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲು ಅಲ್ಲ. ಒಂದು ಪೋಸ್ಟ್ ಹಾಕಲು ಎಷ್ಟು ಪರಿಶ್ರಮವಿರುತ್ತದೆ ಗೊತ್ತಾ? ನಿಮ್ಮದೊಂದು ಜುಜುಬಿ ಲೈಕಿನಿಂದ ಅದಕ್ಕೆ ಕಿಂಚಿತ್ ಗೌರವವನ್ನಾದರೂ ಸೂಚಿಸಿದಂತಾದೀತೇ? ಲೈಕೊತ್ತುವುದು ಕೇವಲ ಸೌಜನ್ಯವಷ್ಟೇ. ಅದನ್ನೂ ಮಾಡದವರು ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕೇಕೆ?
ಈ ವಾಗ್ದಾಳಿಯಿಂದ ಬೆಚ್ಚಿ ಬೆವೆತು ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೀರಾ? ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಕೇಳಿ, ಸಮಾಧಾನವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಲೈಕೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಇಷ್ಟಮುದ್ರೆಯಲ್ಲ, ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಎಷ್ಟೋ ಇವೆ. ನೀವು ಲೈಕೊತ್ತಿದರೆ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ನೀವು ಲೈಕೊತ್ತಿದ ವಿಷಯವನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರವಲಯದಲ್ಲಿ ಟಾಂ ಟಾಂ ಹೊಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅದರಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರೂ ಆ ಪೋಸ್ಟನ್ನು ಓದುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಲೈಕೊತ್ತಿದರೆ ಮತ್ತೆ ಟಾಂ ಟಾಂ. ಹೀಗೆ ಆ ಪೋಸ್ಟೋ ಕಾಮೆಂಟೋ ಹೆಚ್ಚು ಚಾಲ್ತಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅನೇಕರು ಅದನ್ನು ಶೇರ್ ಮಾಡಲೂ ಬಹುದು. ಅದು ವ್ಯಾಪಾರವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪೋಸ್ಟಾಗಿದ್ದರೆ ಹಾಕಿದವನಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರಲಾಭ, ಯಾವುದಾದರೂ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದ್ದರೆ ಆತ/ಆಕೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಗೆಲ್ಲಬಹುದು, ಇನ್ನೇನಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಆ ಪೋಸ್ಟು ಹತ್ತು ಜನರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಬಹುದು - "ಏನಕೇನಪ್ರಕಾರೇಣ (ಏನೇನೋ ಮಾಡಿ) ಪ್ರಸಿದ್ಧಪುರುಷೋ ಭವ" ಎಂಬ ಸುಭಾಷಿತವೇ ಇರುವಾಗ, ನಿಮ್ಮ ಲೈಕಿನಿಂದ ಕೂತಹಾಗೇ ಒಬ್ಬರ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದಾದರೆ ಒಂದು ಲೈಕು ಬಿಚ್ಚಿದರೆ ನಿಮ್ಮ ಗಂಟೇನು ಹೋಗುತ್ತದೆ? ಈ ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಲಾಭವೇನೂ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ 'ತುಂಬಾ' ಲೈಕು ಅದೊಂದು ರೀತಿ ಖುಷಿಕೊಡುವ ವಿಷಯ. ನಾವೆಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಾಗಿದ್ದಾಗ 'ಟಿಕ್ಕಿ' ಆಟ ಆಡುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಸಿಗರೇಟು ಪ್ಯಾಕನ್ನು ಹರಿದು ಪಕ್ಕಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ, ಉಳಿದ ಎರಡು ತುಂಡುಗಳನ್ನು ಒಂದರಮೇಲೊಂದು ಅಡ್ಡಡ್ಡ ಮಡಚಿ ಒಂದರೊಳಗೊಂದು ಸಿಕ್ಕಿಸಿ ಬಿಲ್ಲೆ ಮಾಡುವುದು. ಬಚ್ಚಿಯೋ ಪಚ್ಚಿಯೋ ಏನೋ ಒಂದು ಆಟದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನೇ ಪಣವಾಗಿಟ್ಟು ಆಡುವುದು. ಯಾರ ಬಳಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಟಿಕ್ಕಿಯಿರುತ್ತದೋ ಅವನೇ ಬೀದಿಗೆಲ್ಲಾ ಸಾಹುಕಾರ. ಬೇರೆ ಬೀದಿಯ ಸಾಹುಕಾರರು ಈ ಸಾಹುಕಾರನನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದರು, ವಿಶೇಷಗೌರವದಿಂದ ಮಾತಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಶ್ರೀಮಂತವರ್ಗದ ಅಟಾಟೋಪವೇನು, ಚೊಣ್ಣವನ್ನು ಬಿಗಿದು ಕಟ್ಟಿ ಟೊಂಕದ ಮೇಲೆ ಕೈಯಿಟ್ಟು ಮೊಗವೆತ್ತಿ ನಿಲ್ಲುವ ಭಂಗಿಯೇನು? ಟಿಕ್ಕಿಯಿಲ್ಲದ 'ಬಡವ'ರು ಇವರ ಕಣ್ಣಿಗೇ ಬೀಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ತಾವೂ ಈ ಟಿಕ್ಕಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ 'ಧನಿಕ'ರಾಗಲು, ನಾಲ್ಕು ಜನರ ನಡುವೆ ತಲೆಯೆತ್ತಿ "ನಾವು ಸಮ ನಿಮಗೆಂಬ" ಹಮ್ಮು ತೋರಲು, ಬಳಸಿ ಬಿಸಾಕಿದ ಸಿಗರೇಟು ಪ್ಯಾಕಿಗಾಗಿ 'ಬಡ'ಹುಡುಗರು ಅಲೆಯದ ಬೀದಿಯಿಲ್ಲ (ಇರಲಿ, ನಾನೂ ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಈ ಬಡತನದ ಬೇಗೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದವನೇ). ಅದೇನೇ ಇರಲಿ, ಈ ಟಿಕ್ಕಿಸಂಪತ್ತು ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ಧನ್ಯತೆ, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಅಷ್ಟಿಷ್ಟಲ್ಲ. ಅದೇ ರೀತಿ ಈ ಲೈಕ್ ಸಂಪತ್ತು ಕೂಡ. ದಿನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ನಾನೂ ಇಷ್ಟು ಲೈಕ್ ಸಂಪಾದಿಸಿದೆ ನೋಡು ಎಂಬ ಧನ್ಯತೆಯಂಥದ್ದೇನೋ ಬರುತ್ತದಂತೆ - ಅಂತೆ ಕಂತೆ ಏಕೆ? ಬರುತ್ತದೆ, ನನಗೂ - ಸುಳ್ಳೇಕಾಡಬೇಕು? ಆದರೆ ಲೈಕುಗಳ ರಾಶಿ ನನಗೂ ಸಂತಸವನ್ನೇ ತರುತ್ತದಾದರೂ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಲೋಭವೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಹಣವನ್ನೇ ಕೊಟ್ಟು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ ನನಗೆ ಲೈಕು 'ಕೊಟ್ಟು' ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವೆನೆಂಬ ಭಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ನಾನು ಸಾಬೀತುಗೊಳಿಸಲಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ನನ್ನ ಬಳಿ ಹಣ ಸಾಲಪಡೆದು ಪಂಗನಾಮ ತಿದ್ದಿದಂಥವರಾರೂ ಇದುವರೆಗೂ ಲೈಕುಗಳ ಸಾಲ ಕೇಳಿಲ್ಲ. ಕೇಳಿದ್ದಿದ್ದರೆ ನನ್ನ ಬಳಿ ಸಂಗ್ರಹವಾದದ್ದನ್ನು ಮೊಗೆಮೊಗೆದು ಕೊಟ್ಟೇನು, ನಾನೂ ಅಲೋಭಿಯೆಂದು ತೋರಿಸಿಯೇನು - ನಾಮ ಬೀಳುತ್ತದೆಂಬ ಭಯ ನನಗಿಲ್ಲ. ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನೇ ಹೇಳಿಲ್ಲವೇ? "ನಾಮಧಾರಿಗಳತುಳಬಲರೆಂದ"; ಅಷ್ಟೇಕೆ, ದಾಸರೂ ಹಾಡಿಲ್ಲವೇ - "ನೀನ್ಯಾಕೋ ನಿನ್ನ ಹಂಗ್ಯಾಕೋ ನಿನ್ನ ನಾಮದ ಬಲವೊಂದಿದ್ದರೆ ಸಾಕೋ". ಲೈಕಿನ ಸಂಚಯದಿಂದ ಬರುವ ಧನ್ಯತೆಯೇ, ಲೈಕಿನ ಭಾರೀ ಕಡಕೊಟ್ಟು ನಾಮ ತಿದ್ದಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದಲೂ ಬರಬಹುದೇನೋ - ದಾಸರು ಬಲ್ಲರು, ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ ಬಲ್ಲ.
ಇರಲಿ, ಲೈಕುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವರಾದರೂ ನನ್ನಷ್ಟು ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞರಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಲೇ ಬೇಕಾಗಿದೆ. ಕೆಲವರಿಗೆ ಲೈಕೆನ್ನುವುದು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕು - ಸ್ನೇಹದ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನೀವಿರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ನೀವು ಕೊಡುವ ಬಾಡಿಗೆ - ಲೈಕು ಹಾಕದವರನ್ನು ಸ್ನೇಹದ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಬಿಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಬಾರಿಬಾರಿಗೂ ಧಮಕಿ ಹಾಕುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ತಡೆಯಿರಿ, ಅವರೂ ನಿಮ್ಮ ಸ್ನೇಹದ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರಲ್ಲ - ಹೌದು, ಅವರು ಆ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಿಸೂರು. ನಿಮ್ಮ ಲೈಕಿನ ಋಣ ಮಡಗಿಕೊಳ್ಳುವವರಲ್ಲ. ನೀವು ಸ್ನೇಹಿತರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದೂ ಲೈಕಿನ ಕಪ್ಪ ಸಲ್ಲಿಸದಿದ್ದರೆ ನೀವೂ ಲೈಕಿನಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗುತ್ತೀರಷ್ಟೇ. ಹೀಗೆ ಕೊಡುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಿಲ್ಲದ ನಿಸ್ಸಾರಸಂಬಂಧದಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನವಾದರೂ ಏನು. ಆದ್ದರಿಂದ ನೀವು ಒಂದಾನೊಂದು ದಿನ ಸ್ನೇಹದ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲ್ಪಡಬಹುದು ಕೂಡ. ಕೆಲವರಂತೂ ದಿನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದ ಲೈಕುಗಳಷ್ಟನ್ನೂ ಕೊಂಡೊಯ್ದು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಜಮೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಮಿತ್ರರೊಬ್ಬರ ಅಂಬೋಣ. ಯಾವಾಗಲೂ ಹಣದ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲೇ ತೊಡಗಿರುವವರನ್ನು Money-minded ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ನೀವು ಈ ಜನರನ್ನು Like-minded ಎಂದು ಕರೆದರೆ ಅವರೇನೂ ಬೇಸರಿಸಲಾರರು - "ಸಮಾನದುಃಖವ್ಯಸನೇಷು ಸಖ್ಯಮ್" ಅಲ್ಲವೇ? ನಿಮ್ಮ like-mindednessಗೆ ಸಂತಸವನ್ನೇ ಪಟ್ಟಾರು. ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿರಲಿ, ಕೆಲವು ಗ್ರೂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಅಡ್ಮಿನ್ನುಗಳೇ ಸದಸ್ಯರ ಪರವಾಗಿ ಲೈಕುಗಳ ಯಾಚನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವುದೂ ಬಹುಸಾಮಾನ್ಯ ನೋಟ. ಯಾರಿಗಾದರೂ ಒಂದು ನೂರು ಲೈಕು ಬಂತೋ - ಅಡ್ಮಿನ್ನುಗಳು ಧುತ್ತನೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ - "ನೀವೂ ಉಳಿದವರ ಪೋಸ್ಟು ನೋಡಿ, ಲೈಕು ಮಾಡಿ. ನೀವೊಬ್ಬರೇ ಲೈಕು ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಹೇಗೆ" - ಎಗ್ಗಿಲ್ಲದ ಉಪದೇಶ ನಿಮ್ಮ ಲೈಕುಗಳ ತಟ್ಟೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಏನು ಮಾಡುತ್ತೀರಿ? ಸವಿಯುವಂತಿಲ್ಲ ಬಿಡುವಂತಿಲ್ಲ - ಆ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ನಿಮಗೆ "ಈ ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕಿನವರು ಲೈಕಾಟನೆಯನ್ನು ಕೂಡಲೇ ಬ್ಯಾನ್ ಮಾಡಬೇಕು" ಎನಿಸಿದರೆ ಅಚ್ಚರಿಯೇನಲ್ಲ.
ಒಂದು ಲೈಕಿಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದೇ? ಅಡೇಂಗಪ್ಪ, ಒಂದು ಲೈಕ್ ತಾನೆ, ಹೋದರೆ ಹೋಗಲಿ ಬಿಡು, ಕೊಟ್ಟುಬಿಡೋಣ ಎಂಬ ನಿಲುವಿಗೆ ಬರುತ್ತೀರೆನ್ನಿ, ಕೊನೆಗೆ - ವಚನೇ ಕಾ ದರಿದ್ರತಾ ಎಂದ ಸುಭಾಷಿತಕಾರ ಈಗಿದ್ದಿದ್ದರೆ ವಚನಕ್ಕಿಂತ ಸುಲಭವಾದ ಲೈಕಿನ ಕುರಿತು ಧಾರಾಳವಾಗಿ "ಲೈಕೇ ಕಾ ದರಿದ್ರತಾ" ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದನೇನೋ. ಆದರೆ ತಡೆಯಿರಿ, ಹೀಗೆ ಮುಗುಮ್ಮಾಗಿ ಲೈಕೊತ್ತಿ ಪಾರಾಗಲೆಳಸುವ ಅತಿಬುದ್ಧಿವಂತರು ನೀವೊಬ್ಬರೇ ಅಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಲೈಕುಗಳು ಎಷ್ಟೋ ಬರುತ್ತವೆ - ಹೀಗಾಗಿ ಲೈಕೆಂದರೆ "ಇಷ್ಟವಾಯಿತು" ಎನ್ನುವ ಅರ್ಥ ಹೋಗಿ, "ನೋಡಿದೆ" ಎನ್ನುವ ಮುಗುಂ ಅರ್ಥ ಬಂದುಬಿಟ್ಟಿದೆ. "ನೋಡಿದೆ, ಇದಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಮಾತಿಲ್ಲ - ನಿನ್ನಂತಹ ಮೂರ್ಖರ ಜೊತೆ ಮಾತು ತಾನೆ ಏಕೆ" ಎಂದು ಮುಂತಾಗಿ ಹಿಗ್ಗಲಿಸಿದ ಅರ್ಥಗಳೂ ಇವೆ. ಅದು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟಿದ್ದರ ತದ್ವಿರುದ್ಧ, ಒಂದು ರೀತಿ ಶೀತಲವಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ನೀವೇನಾದರೂ ಲೈಕೊತ್ತಿ ಸುಮ್ಮನಾದರೆ, ಇಷ್ಟವಾಯಿತೆನ್ನುವುಕ್ಕಿಂತ ಇಷ್ಟವಾಗಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನೇ ರವಾನಿಸುತ್ತೀರಿ, ನೆನಪಿರಲಿ. (ಅದು ಹಾಳಾಗಲೆಂದರೆ, ನಿಮ್ಮನ್ನು ಮೀರಿಸಿದ ಎಷ್ಟೋ ಜನ ಬೃಹಸ್ಪತಿಗಳು ಲೈಕೊತ್ತಿ, ಕಾಮೆಂಟೂ ಮಾಡಿ ಅದು ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂತೆಂಬುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಮೇಲೆ ಲೈಕ್ ಮತ್ತು ಕಾಮೆಂಟ್ ಎರಡನ್ನೂ 'ಗಾಯಬ್' ಮಾಡಿ ಲೈಕ್ ಈಸಿಕೊಂಡ ನಮ್ಮನ್ನೇ ಕೋಡಂಗಿಯನ್ನಾಗಿಸಿ, ತಾವು ಮಾತ್ರ ಕೊಟ್ಟು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡ ವೀರಭದ್ರರಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ). ಇನ್ನೆಷ್ಟೋ ಜನ ಈ ಲೈಕೊತ್ತುವ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅದೆಷ್ಟು ಒಗ್ಗಿಹೋಗಿದ್ದಾರೆಂದರೆ ಸತ್ತ ಸುದ್ದಿಗೂ ಶಿವಾ ಎಂದು ಲೈಕೊತ್ತಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಂಡುಬಿಡಿ, ಲೈಕ್ ಎನ್ನುವುದು ಒಂದು ರೀತಿ 'ನಾಮ್ ಕೇ ವಾಸ್ತೇ' ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯಿದ್ದಂತೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಬರಬೇಕಾದರೆ ಅದರೊಂದಿಗೆ ಕಾಮೆಂಟಿನ ಒಗ್ಗರಣೆಯಿರಲೇ ಬೇಕು.
ಸರಿ, ಒಂದು ಲೈಕು ಒಂದು ಕಾಮೆಂಟು ಇಷ್ಟೇ ತಾನೆ ಎಂದು ಹೊರಟುಬಿಡಬೇಡಿ - ಒಕ ಪಾಟ್ಟು ಒಕ ಫೈಟ್ಟು ಎಂಬ ಫಾರ್ಮ್ಯುಲ ಹಾಕೋಕ್ಕೆ ಇದೇನು ಮಸಾಲೆ ಸಿನಿಮಾ ಕೆಟ್ಟುಹೋಯಿತೇ? ನಿಮ್ಮ ಲೈಕು ಯಾರಿಗೆ, ಕಾಮೆಂಟು ಯಾರಿಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮೊದಲು ಖಾತ್ರಿ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ನಿಮ್ಮ ಲೈಕು-ಕಾಮೆಂಟುಗಳ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕುದಾರರು ಪೋಸ್ಟನ್ನು ಹಾಕಿದವರು, ಆಮೇಲೆ ಕಾಮೆಂಟು ಹಾಕಿದವರು. ನೀವೇನಾದರೂ ಕಾಮೆಂಟಿಗೆ ಲೈಕು ಹಾಕಿ ಪೋಸ್ಟಿಗೆ ಲೈಕು ಹಾಕಲಿಲ್ಲವೋ, ಅದನ್ನು ಪೋಸ್ಟುದಾರರು ಕಂಡುಹಿಡಿದರೋ ಮುಗಿಯಿತು ನಿಮ್ಮ ಕತೆ (ಎಷ್ಟೋ ವೇಳೆ ಮೂಲ ಪೋಸ್ಟಿಗಿಂತ ಕಾಮೆಂಟಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಲೈಕುಗಳು, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಬಂದುಬಿಡುತ್ತವೆ. ಆಗಿನ ಸನ್ನಿವೇಶ ನೋಡುವಂತಿರುತ್ತದೆ). ಆದ್ದರಿಂದ, ನಿಮ್ಮ 'ಲೈಕಾಮೆಂಟ್' (ಲೈಕ್+ಕಾಮೆಂಟ್) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹೀಗಿರಲಿ - ಮೊದಲು ಪೋಸ್ಟಿಗೆ ಲೈಕು, ಆಮೇಲೆ ಪೋಸ್ಟಿಗೆ ಕಾಮೆಂಟು, ಆಮೇಲೆ ಪೋಸ್ಟುದಾರರು ಮೆಚ್ಚಿರುವ ಕಾಮೆಂಟುಗಳಿಗೆ ಲೈಕು, ಆಮೇಲೆ ಆ ಕಾಮೆಂಟುಗಳಿಗೆ ಕಾಮೆಂಟು (ಉತ್ತರ) - ಆಮೇಲೆ ಪೋಸ್ಟುದಾರರು ಲೈಕಿಸದ ಕಾಮೆಂಟುಗಳಿಗೆ ಲೈಕು ಹಾಕುವುದೋ, ಕಾಮೆಂಟು ಹಾಕುವುದೋ ನಿಮ್ಮ ಒಲವಿಗೆ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು. "ಆಯ್ತು, ಇನ್ನು ಮೇಲೆ ಹಾಗೇ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ" ಎಂದಿರಾ? ಈ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಎನ್ನುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಅಷ್ಟು ನಿಸೂರಾಗಿರಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ, ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ. ನೀವು ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟು ಹಾಕಬೇಕಾದರೆ ಆ ಪೋಸ್ಟುಗಳು ನಿಮ್ಮ ಫೀಡಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬೇಕಷ್ಟೆ? ನಿಮ್ಮ ಫೀಡಿನಲ್ಲಿ ನೀವು ಯಾವುದನ್ನು ಮೊದಲು ನೋಡಬೇಕು, ಯಾವುದನ್ನು ಆಮೇಲೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಫೇಸ್ಬುಕ್ ನಿಮಗೊಂದು ಆಯ್ಕೆಯನ್ನೇನೋ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನೀವು ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳನ್ನೂ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನೀವು ಏನನ್ನು ಎಷ್ಟು ಕಾಲಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಎಷ್ಟು ನೋಡುತ್ತೀರೆಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕೇ. ನಿಮ್ಮ ದುರದೃಷ್ಟಕ್ಕೆ ಈ 'ಲೈಕಾಶಿ'ಗಳ (ಲೈಕನ್ನು ಆಶಿಸುವವರ) ಪೋಸ್ಟನ್ನು ನಿಮಗೆ ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಗೊಂದು ಸಲ ಮಾತ್ರ ತೋರಿಸಬೇಕೆಂದು ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದರೆ, ಆ ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಂದು ಅಂತಹ ನೂರಾರು ಜನರ ಪೋಸ್ಟನ್ನು ಯಾವುದೋ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅದು ನಿಮ್ಮ ಮುಂದೊಡ್ಡಿದರೆ, ನೀವು ಲೈಕಿನ ಕಪ್ಪ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾದ ಪೋಸ್ಟು ನಿಮ್ಮ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳದಿರುವ ಅಪಾಯವೇ ಹೆಚ್ಚು. ಅದರಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮದೇನೂ ತಪ್ಪಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ನಿಮಗೆ 'ದುರಹಂಕಾರಿ', 'ಸ್ವಪ್ರತಿಷ್ಠ', 'ಉನ್ನತಭ್ರೂ', 'ಊರ್ಧ್ವನಾಸಿ' ಮೊದಲಾದ ಬಿರುದುಗಳು ತಪ್ಪಿದ್ದಲ್ಲ. ಇಷ್ಟಾಯ್ತು, ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಆ ಪೋಸ್ಟು ನಿಮ್ಮ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿತ್ತು, ಓದಿ ನಿಜಕ್ಕೂ ಖುಶಿಯಾಯಿತು, ಆ ಆನಂದಾತಿರೇಕವನ್ನು ಅವರೊಂದಿಗೇ ನೇರವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳೋಣ ಎಂದು ಇನ್ ಬಾಕ್ಸಿಗೆ ಹೊರಟಿರೋ, ಎಚ್ಚರ! ಇನ್ಬಾಕ್ಸಿಗೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು, ಪಬ್ಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಆ ಪೋಸ್ಟಿಗೆ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಪೂರೈಸಿದ್ದೀರೋ ಮೊದಲು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ನೀವು ಅಲ್ಲಿ ಹೊರಗೆ ಹಾಕಿರುವ ಕಾಮೆಂಟು, ಇಲ್ಲಿ ಇನ್ಬಾಕ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕೊಡಮಾಡಲಿರುವ ಕಾಂಪ್ಲಿಮೆಂಟಿಗಿಂತ ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ಕಡಿಮೆಯಿರದಿರಲಿ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ "ಹೊರಗೆ ಮಾತ್ರ ಪೋಸ್ಟನ್ನ ನೋಡೇ ಇಲ್ಲ ಅಂತ ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ನೋಡಿದರೂ ಏನೋ ಕಾಟಾಚಾರಕ್ಕೆ ಕಾಮೆಂಟ್ ಹಾಕುವುದು, ಇನ್ಬಾಕ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹಾಡುವುದೇನು, ಹೊಗಳುವುದೇನು..." ಎಂಬ ಭರ್ಜಿ ಸಳ್ಳನೆ ನಿಮಗಾಗಿ ಕಾದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಭರ್ಜಿಗಳು ಒಂದು ರೀತಿ ಕಟ್ಟುಹಾವಿನ ಕಡಿತವಿದ್ದಂತೆ - ಕಡಿದದ್ದು ನಿಮಗೇ ಆದರೂ, ಕಂಡಲ್ಲದೇ ವಿಷವೇರುವವರೆಗೂ ಗೊತ್ತೇ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ,
ಇವಿಷ್ಟು, ನೀವು ಬೇರೆಯವರ ಪೋಸ್ಟುಗಳಿಗೆ ಹಾಕಬೇಕಾದ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳ ವಿಷಯವಾದರೆ, ಇನ್ನು ನಿಮ್ಮದೇ ಪೋಸ್ಟುಗಳಿಗೆ ಬರುವ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ 'ಸ್ವೀಕರಿಸ'ಬೇಕೆಂಬುದು ಬೇರೆಯದೇ ಪಾಠ. ಅದರಲ್ಲೇನಿದೆ? ನಾನದನ್ನು ಸಂತೋಷದಿಂದಲೇ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತೇನಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಎಟಿಕೆಟ್ಟುಗಳ ಕುರಿತ ನಿಮ್ಮ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಯಲಾಗಿಸದಿರಿ. ನೀವು ನಿಮ್ಮೊಳಗೆ ಹೇಗೆ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತೀರೆಂಬುದು ಮುಖ್ಯವಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸುತ್ತೀರೆಂಬುದು ಮುಖ್ಯ. ಈಗಾಗಲೇ ನಿಮಗೆ ಅರ್ಥವಾಗಿರಬಹುದಾದಂತೆ (ಅರ್ಥವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ದೇವರು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕಾಪಾಡಲಿ), ಲೈಕೆಂಬುದು ಸೌಜನ್ಯ, ಕಾಮೆಂಟೆಂಬುದು ಔದಾರ್ಯ - ನಿಮಗೆ ಬರುವ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಉಡುಗೊರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಒಂದು ಲೈಕೆನ್ನುವುದು ನೀವು ತೋರಬಹುದಾದ ಕನಿಷ್ಟತಮ ಸೌಜನ್ಯ (ನೆನಪಿರಲಿ, ಲೈಕೆಂದರೆ ಇಷ್ಟವೆಂದಲ್ಲ, ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದಷ್ಟೇ). ನೀವು ನೋಡಿಯೂ ಲೈಕಿಸದಿದ್ದರೆ, ನೋಡಿಯೂ ನೋಡದಂತಿರುವುದರಷ್ಟೇ ಅವಮಾನ. ಅದರಲ್ಲೂ ಹಿಂದಿನ ಮುಂದಿನ ಕಾಮೆಂಟುಗಳಿಗೆ ಲೈಕೊತ್ತಿ ಮಧ್ಯದ್ದೊಂದು ಕಾಮೆಂಟನ್ನು ಗಮನಿಸದಿರುವುದು ಅಕ್ಷಮ್ಯ. ಕಣ್ತಪ್ಪಿತು ಎನ್ನುವುದು ಕುಂಟುನೆವವಷ್ಟೇ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಿಮಗೆ ಬಂದ ಕಾಮೆಂಟು ಅದೇನೇ ಇರಲಿ - ನೀವು ಪರಬ್ರಹ್ಮವಸ್ತುವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಬರೆದ ಪೋಸ್ಟಿಗೆ, ಕುಡುಕನೊಬ್ಬ ಬಾಟ್ಲಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಮೈಬೊಗ್ಗಿಸುತ್ತಿರುವ ಇಮೋಜಿಯೇ ಬರಲಿ - ಮೊದಲು ಅದಕ್ಕೊಂದು ಲೈಕೊತ್ತಿಬಿಡಿ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹೀಗೂ ಆಗುತ್ತದೆ. ಎಷ್ಟೋ ಬಾರಿ ಕಾಮೆಂಟೊಂದನ್ನು ನೋಡಿ ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸುವ ಹುಕಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿಬಿಡುತ್ತೀರಿ, ಲೈಕೊತ್ತುವುದನ್ನು ಮರೆತುಬಿಡುತ್ತೀರಿ. ಅದೂ ಅಕ್ಷಮ್ಯವೇ - ನೆನಪಿರಲಿ, ಕಾಮೆಂಟಿಲ್ಲದ ಲೈಕು ಖಾಲಿ ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯಾದರೆ, ಲೈಕಿಲ್ಲದ ಕಾಮೆಂಟು ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆಯಿಲ್ಲದೇ ಬೇಕಾಬಿಟ್ಟಿ ಕರೆದು ಬಂದಂತೆ. ಅದನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಮಾಡಬೇಡಿ.
ಇಷ್ಟಾಗಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ಏನು? ಮೊದಲು ಲೈಕು, ಆಮೇಲೆ ತಪ್ಪದೇ ಕಾಮೆಂಟು, ಫೀಡಿನಲ್ಲಿ ಬರದಿದ್ದರೂ ಆಯಾ ಪ್ರೊಫೈಲುಗಳಿಗೆ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಅದನ್ನು ಮಾಡಿಬಂದರಾಯಿತು ಎನ್ನಬಹುದು. "ಸಾಲದ ಕಣಿವೆಗೆ ನೀಲದ ಬಾವಿ" ಎಂಬ ವೇದವಾಕ್ಯದಂತೆ (ಇದು ವೇದವಾಕ್ಯವೇ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ, "ಗಾದೆಮಾತು ವೇದಕ್ಕೆ ಸಮ" ಎಂಬ ಇನ್ನೊಂದು ವೇದವಾಕ್ಯವೇ ಪ್ರಮಾಣ), ಮೊದಲು ಒಂದು ಲೈಕ್ ಇದ್ದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಈಗ ಲೈಕು, ಲವ್ವು, ಅಪ್ಪುಗೆ, ನಗೆ, 'ವಾವ್'ಕಾರ, ದುಃಖ, ಕೋಪ ಹೀಗೆ ಏಳು ಆಯ್ಕೆಗಳು - ಅಗ್ನಿಗೆ ಸಪ್ತಜಿಹ್ವನೆಂಬುದೊಂದು ಹೆಸರು. ಈ ಏಳು ಉರಿನಾಲಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ನಿಮ್ಮನ್ನು ನೆಕ್ಕುತ್ತದೆಯೋ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಯಾರಾದರೂ ಹೊಸ ಕಾರು ಕೊಂಡೆನೆಂದು ಹಾಕಿದಾಗ ನೀವು ದುಃಖದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹಾಕಿದರೆ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ? ಅಥವಾ ಬಿದ್ದೆನೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಾಗ ನೀವು ಹಹ ಎಂದು ಹಲ್ಲು ಕಿರಿದರೆ? ಅಷ್ಟೆಲ್ಲ ತಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೇಕೆ, ಲೈಕ್ ಎಂದರೆ ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಅರ್ಥ ತಾನೇ, ಇತರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳ ಗೋಜಿಗೆ ಹೋಗದೇ ಲೈಕ್ ಹಾಕುವುದು ಸೇಫು ಎಂದಿರಾ? ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ಹಾಗೇ ಅಂದುಕೊಂಡು, ಯಾರಾದರೂ ಸತ್ತ ಸುದ್ದಿಗೂ ಲೈಕ್ ಒತ್ತುತ್ತಾರೆ. ಲವ್ ಒತ್ತಿ ಕೆಳಗಡೆ ಓಂ ಶಾಂತಿ ಎಂದೋ ಹರಿ ಓಂ ಎಂದೋ ಕಾಮೆಂಟಿಸಿದವರಿದ್ದಾರೆ. ಪೋಸ್ಟುಗಳೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಂಥದ್ದೇ ಬರುತ್ತವೆನ್ನಿ. ಯಾರೋ ಒಬ್ಬ ಭೂಪ, ಶವಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಚಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೆಗಲು ಕೊಟ್ಟ ಸೆಲ್ಫೀ ತೆಗೆದು ಹಾಕಿದ್ದ. ಅದಕ್ಕೆ ಲವ್ ಒತ್ತಿ ಕೆಳಗಡೆ "Congratulations" ಎಂದು ಹಾಕಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಸನ್ಮಿತ್ರ - ಅವನ ತಪ್ಪೇ? ಇವೆಲ್ಲಾ ತಮಾಷೆಯ ಪ್ರಸಂಗಗಳಾದುವು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನೀವು ಎಷ್ಟೇ ಗಂಭೀರವಾಗಿದ್ದರೂ ನೇಣುಹಾಕಿಕೊಂಡ (hang ಆದ) ನಿಮ್ಮ ಕಂಪ್ಯೂಟರೋ, ಆಮೆಯ ಭೂತ ಮೈಹೊಕ್ಕ ನಿಮ್ಮ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ಟೋ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಇನ್ನಿಲ್ಲದ ಪೇಚಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ನನಗೇ ಒಮ್ಮೆ ಹಾಗಾಯಿತು. ಯಾರೋ ಸತ್ತ ಸುದ್ದಿ ಬಂತು - ಪಾಪ ಹಿರಿಯರು. ವಾಡಿಕೆಯಂತೆ ದುಃಖದ ಮುದ್ರೆ ಹಾಕಿ ಕೆಳಗೆ ಕಾಮೆಂಟು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಹೋದೆ. ಕರ್ಸರು "ಹಹ್ಹಾ" ಎನ್ನುವ ಮುದ್ರೆಯ ಬಳಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ನನ್ನ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಕೂತಿದ್ದ ಶನಿಗೆ ಅದೇನೆನ್ನಿಸಿತೋ, ಬೆರಳನ್ನು ಅಲ್ಲೇ ಕುಕ್ಕಿಸಿಬಿಡುವುದೇ? ಕಣ್ಣೀರಿಳಿಸುವ ಮುದ್ರೆಯ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಪಕಪಕನೆ ನಗುವ ಮುದ್ರೆ ಕಂಡೊಡನೆ ಅಯ್ಯಯ್ಯೋ ಎಂದು ಮತ್ತೆ ಸರಿಮಾಡಲು ಹೋಗುತ್ತೇನೆ, ಬ್ರೌಸರ್ ಜಪ್ಪಯ್ಯ ಎನ್ನದೇ ಹಾಗೇ ಪಕಪಕನೆ ನಗುತ್ತಾ ನಿಂತೇ ಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಸತ್ತವರೋ ಹಿರಿಯರು. ನಾನೂ ಹಾಗೆಲ್ಲಾ ಸತ್ತದ್ದಕ್ಕೆ ಪಕಪಕ ನಗುವಷ್ಟು ಕಿರಿಯನೇನಲ್ಲ. ಪೋಸ್ಟ್ ಹಾಕಿದವರು ನನಗೆ ಅಷ್ಟೇನು ಸಲುಗೆಯವರೂ ಅಲ್ಲ. ಎಂತಹ ಸನ್ನಿವೇಶ! ಸರಿ, ಮತ್ತೆ ಟಾಸ್ಕ್ ಮ್ಯಾನೇಜರಿಗೆ ಹೋಗಿ ಆ ದರಿದ್ರ ಬ್ರೌಸರನ್ನು ಕೊಂದುಹಾಕಿ ಮತ್ತೆ ಹೊಸ ಬ್ರೌಸರ್ ತೆರೆದು, ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕಿಗೆ ಲಾಗಿನ್ ಆಗಿ, ನನ್ನ ಆಕ್ಟಿವಿಟಿ ಲಾಗಿಗೆ ಹೋಗಿ ಆ ಪಕಪಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಸರಿಮಾಡುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ನನಗೆ ನಾನೇ ಹರಿ ಓಂ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವಂತಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತ್ತು.
ಇಷ್ಟೆಲ್ಲ ಕೇಳಿ, ಈ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳ ಸಹವಾಸವಷ್ಟೇ ಏಕೆ, ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕಿನ ಸಹವಾಸವೇ ಬೇಡ, ಹೋಗಿಬಿಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದಿರಾ? ನಿಮಗೆ "ಈಸಬೇಕು ಇದ್ದು ಜೈಸಬೇಕು" ಎಂಬ ದಾಸವಾಣಿಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯೊಂದೇ ಪರಿಹಾರವಲ್ಲ. ಸರಿ, ಆಯಿತು, ಹೋಗುವುದೇ ಆದರೆ ಹೋಗುತ್ತೇನೆ ಹೋಗುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ನೂರು ಬಾರಿ ಹೇಳದೇ ಸದ್ದಿಲ್ಲದೇ ಹೋಗಿಬಿಡಿ, ನೀವು ಇದ್ದದ್ದು ಹೇಗೋ ಹೋದದ್ದೂ ಯಾರಿಗೂ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ - 'ಲೆಕ್ಕವಿರಿಸಿಲ್ಲ ಜಗ ತನ್ನಾದಿಬಂಧುಗಳ ದಕ್ಕುವುದೆ ನಿನಗೆ ಜಸ' ಎಂದ ಮಂಕುತಿಮ್ಮನ ಮಾತು ನೆನಪಿದೆಯಷ್ಟೇ? ನಾನಂತೂ ಹಾಗೆಲ್ಲ ಹೇಳುವುದೂ ಇಲ್ಲ, ಹೋಗುವುದೂ ಇಲ್ಲ - ಅಯ್ಯೋ, "ಇದಕಾರಂಜುವರು ಇದಕಾರಳುಕುವರು"? ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ಹೋಗಿ ಮಾಡುವುದೇನಿದೆ ಹೇಳಿ? ಮತ್ತೊಂದು ಅವತಾರದಲ್ಲಿ ಮರಳಿ ಬರುವುದಷ್ಟೇ? ಬದಲಿಗೆ ಇಲ್ಲೇ ಇದ್ದು ಹೋರಾಡಿ ಜೈಸೋಣ. ಹೋರಾಟ ಏನೆಂದಿರಾ? ನಾನೂ ಮೊದಲೆಲ್ಲ ಈ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳ ರಾಜಕೀಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬಹುವಾಗಿ ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳನ್ನು, ಅವುಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಮಾಜ ಹೇಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಅರಿವಿರಲಿಲ್ಲ, ಅಂಥದ್ದನ್ನು ನಾನು ಹೇಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಮೇಲೆ ಗಮನಿಸತೊಡಗಿದೆ. ನನ್ನದೇ ಕೆಲವರು ಸನ್ಮಿತ್ರರಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವರು ನಾನು ಹಾಕುವ ಯಾವ ಪೋಸ್ಟಿಗೂ ಲವ್ವೋ ಲೈಕೋ ಒತ್ತುತ್ತಾರೆಯೇ ಹೊರತು ಜಪ್ಪಯ್ಯ ಎಂದರೂ ಕಾಮೆಂಟು ಹಾಕುವುದಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಕೆಲವರಿದ್ದಾರೆ, ಲೈಕು ಹಾಕುತ್ತಾರೆಯೇ ಶಿವಾಯಿ ಅದರಾಚಿಗಿನ ಯಾವ ಭಾವವನ್ನೂ ತೋರಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಪ್ಪಾ, ಇವರು ಲವ್ ಹಾಕುವುದು ಬೇಡ ಪಕಪಕನೆ ನಕ್ಕಾದರೂ ಬಿಡಬಾರದೇ ಅತ್ಲಾಗೆ ಎನ್ನಿಸುತ್ತದೆ - "ನಕ್ಕಾರ ನಕ್ಕುಬಿಡು ಹೊನಲು ಬರಲಿ" ಎಂದು ಹಾಡೋಣವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೇನು ಅದಕ್ಕೂ ಸತ್ತ ಮೋರೆಯ ಲೈಕೇ ಬರುವುದು ತಾನೆ? ಅದಕ್ಕೆ ಹಾಡು ಬೇರೆ ಕೇಡು ಎನಿಸಿ ಸುಮ್ಮನಾಗುತ್ತೇನೆ. ಆದರೂ ಎಷ್ಟು ದಿನ ಸುಮ್ಮನಿರುವುದು, ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಸಮಾಜವೇ ತಂತಮ್ಮ ಲೈಕಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ನಾವೂ ಜಾಗೃತರಾಗಬೇಡವೇ? ನಾನೂ ಈ ಸನ್ಮಿತ್ರರುಗಳ ಮೇಲೆ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ದಾವೆ ಹೂಡಬೇಕೆಂದಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನ ಫಿರ್ಯಾದಿಗೆ, ಈ ಬರಹಕ್ಕೆ ಬೀಳುವ ನಿಮ್ಮ ಲೈಕು ಕಾಮೆಂಟುಗಳ ಬೆಂಬಲವೇ ಆಧಾರ. ಎಲ್ಲರೂ ಧಾರಾಳವಾಗಿ ಲೈಕುಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಈ ಕೇಸನ್ನು ಗೆಲ್ಲಿಸಿ, ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಸಮಾಜದ ಶ್ರೇಯಸ್ಸಿಗೆ ಕಾರಣರಾಗಬೇಕೆಂದು ಈ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇನೆ.
2 comments:
ನಿಮ್ಮ ಈ ಬರಹಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಸಾವಿರ ಲೈಕುಗಳು. ಫೇಸಬುಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಈಸುತ್ತಲೇ ಇರೋಣ, ಮುಳುಗುವವರೆಗೆ!
ಶತ ಲೈಕುಗಳೊಂದಿಗೆ...
ಸಹಸ್ರ ವಂದನೆಗಳು...
😊
Post a Comment