ಸ್ವರಚಿತ ವರ್ಣ - ರಾಜೀವಾಕ್ಷಿ

ಮೊನ್ನೆ ಬೇರೊಂದು ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ರಾಗಕೋಶದಲ್ಲಿ ಈ ಹೊಸ ರಾಗವೊಂದು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿತ್ತು - ಕಿನ್ನರೇಶಪ್ರಿಯ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಮೆಚ್ಚೆನಿಸಿತು.  ರಾಗಲಕ್ಷಣದ ವಿವರವಿಲ್ಲ, ಕೇವಲ ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣದ ಸ್ಕೇಲ್ ಮಾತ್ರ ಇತ್ತು.  ಹಾಡಿ ನೋಡಿದೆ, ರಾಗವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಬೆಳೆಸಿದಾಗ ಹೃದ್ಯವೆನಿಸಿತು.  ಪೂರ್ವಾಂಗದಲ್ಲಿ ಭೂಪಾಲವನ್ನೂ ಉತ್ತರಾಂಗದಲ್ಲಿ ಮಲಯಮಾರುತವನ್ನೂ ಹೋಲುವ, ಸ್ವಲ್ಪ ಮೈಮರೆತರೆ ಶುಭಪಂತುವರಾಳಿ, ಭೌಳಿ, ಮಲಯಮಾರುತ ಕೊನೆಗೆ ಶಿವರಂಜಿನಿ ಹೀಗೆ ಯಾವುದಕ್ಕೂ ತಿರುಗಿಬಿಡಬಹುದಾದ ಈ ರಾಗ ಸೂಜಿಗಲ್ಲಿನಂತೆ ಮನಸೆಳೆಯಿತು.  ಹಾಗೇ ಸ್ವಲ್ಪಹೊತ್ತು ರಾಗವನ್ನು ಗುನುಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ವರ್ಣವೊಂದರ ಸಾಲು ಹೊಳೆಯಿತು - ಕನ್ನಡದ್ದು!  ಜೊತೆಗೆ ವರ್ಣಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ನಡೆಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯೂ ಸರಾಗವಾಗಿ ಒದಗುತ್ತಾ ಹೋದುದರಿಂದ ಕುಳಿತು ಪೂರ್ವಾಂಗವನ್ನು ಮುಗಿಸಿದೆ.

ಉತ್ತರಾಂಗಕ್ಕೆ ಬರುವಾಗ ಮತ್ತೊಂದು ಅಚ್ಚರಿ ಕಾದಿತ್ತು.  ಚರಣಕ್ಕಾಗಿ ಹೊಳೆದ ಸಾಲು ಕನ್ನಡದ್ದಾಗಿರದೇ ತಮಿಳಿನದಾಗಿತ್ತು!  ಹೊಳೆದ ಸಾಹಿತ್ಯವೂ ಬಹು ಚೆಲುವಾಗಿದೆಯೆನಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ತರದೇ ಅದನ್ನೇ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡೆ.  ಎರಡನೆಯ ಎತ್ತುಗಡೆ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ತೆಲುಗಿನ ಸಾಲೂ ಅಷ್ಟೇ ಸಹಜವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಿಟ್ಟಿತು.  ಇದು ಹಿಡಿದ ದಿಕ್ಕು ಈಗಾಗಲೇ ನನಗೆ ಅರ್ಥವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ತಿದ್ದದೇ ಮುಂದುವರೆದೆ.  ಮೂರನೆಯ ಎತ್ತುಗಡೆ ಕನ್ನಡದ್ದಾಯಿತು.  ನಾಲ್ಕನೆಯದನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಯತ್ನಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ತೆಲುಗು, ಕನ್ನಡ, ತಮಿಳು, ಸಂಸ್ಕೃತ ಇಷ್ಟನ್ನೂ ಸಂಯೋಜಿಸಿ, ಜೊತೆಗೆ ಸಂಗೀತಾಕ್ಷರ (ಸರಿಗಮ ಇತ್ಯಾದಿ) ಮತ್ತು ಪಾಠಾಕ್ಷರ (ತಕಧಿಮಿ ತಝಣು ಇತ್ಯಾದಿ)ಗಳನ್ನೂ ಸಂಯೋಜಿಸಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಎತ್ತುಗಡೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿದೆ.  ಒಟ್ಟಂದದಲ್ಲಿ ವರ್ಣವು ಒಂದು ಮಣಿಪ್ರವಾಳಶೈಲಿಯ ರಚನೆಯಾಗಿ ಮೂಡಿ ಬಂತು (ಮಣಿಪ್ರವಾಳವೆಂದರೆ ಒಂದೇ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಷೆಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಸಾಮರಸ್ಯಪೂರ್ಣವಾದ ರಚನೆ.  ಮಣಿ ಎಂದರೆ ಪಚ್ಚೆ, ಕೆಂಪು, ಮುತ್ತು ಮೊದಲಾದ ಮಣಿಗಳು.  ಪ್ರವಾಳವೆಂದರೆ ಹವಳ (ಪ್ರವಾಳ > ಹವಳ).  ಹೀಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಚೆಲುವಾಗಿ ಕೋದ ಹಾರವೇ ಮಣಿಪ್ರವಾಳ.  ಅದು ಸಂಗೀತರಚನೆಯಾದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಗೀತಾಕ್ಷರಗಳನ್ನೂ, ಮೃದಂಗದ ಪಾಠಾಕ್ಷರಗಳನ್ನೂ ಸೇರಿಸುವುದುಂಟು.  ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಮಿಶ್ರಣದಿಂದ ಅರ್ಥ-ನಾದಗಳ ಹದ ಕೆಡಬಾರದೆಂಬುದು ಮುಖ್ಯ.  ಶ್ರೀ ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿದೀಕ್ಷಿತರ ಅಪರೂಪದ ಕೃತಿ "ಶ್ರೀ ಅಭಯಾಂಬಾ" ಮಣಿಪ್ರವಾಳಶೈಲಿಯ ರಚನೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ).

ಕೆಲದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ಒಂದೆರಡು ತಿಲ್ಲಾನ, ಒಂದೆರಡು ಕೀರ್ತನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದೆನಾದರೂ ಬಾಲಿಶಪ್ರಯತ್ನಗಳೆನಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಗೇ ಕೈಬಿಟ್ಟಿದ್ದೆ.  ಹೀಗಾಗಿ ಇದು ಮೊದಲ ಪ್ರಯತ್ನ.  ಒಂದು ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸಂಗೀತಾಂಶ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೂ ಕೀರ್ತನೆಗಳು ಪರವಾಗಿಲ್ಲ; ಆದರೆ ವರ್ಣ, ತಿಲ್ಲಾನ ಮೊದಲಾದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂಗೀತರಚನೆಗಳು ಸಂಗೀತಜ್ಞರ - ಮಾತು-ಧಾತುಗಳೆರಡರ ಮರ್ಮವನ್ನರಿತ, ಅವುಗಳ ಮಿಶ್ರಣದ ಹದವರಿತ ವಾಗ್ಗೇಯಕಾರರ ಕ್ಷೇತ್ರ. ಸಂಗೀತದ ಕೇಳ್ಮೆ ಮಾತ್ರದ ಪರಿಚಯವುಳ್ಳ, ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವಿಲ್ಲದ ನನ್ನಂತಹ ಸ್ವಯಮಾಚಾರ್ಯರಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲವೆಂದು ಬಲ್ಲೆ.  ಆದರೂ ಮೊದಲ ಸಂಗೀತಪ್ರಯತ್ನದ ಕೌತುಕವನ್ನು ತಡೆಯಲಾರದೇ ಅಂಜುತ್ತಂಜುತ್ತಲೇ ಒಳಗೆ ಕಾಲಿಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.  ಕೇಳ್ಮೆಯದೊಂದೇ ಬೆಂಬಲದಿಂದ ಹೊಸೆದು ತಂದ ಈ ವರ್ಣವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ.  ಅರಿತವರು ನೋಡಿ, ತಿದ್ದಬೇಕಾದೆಡೆ ತಿದ್ದಿದಲ್ಲಿ ಉಪಕೃತನಾಗುತ್ತೇನೆ.

ರಚನೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಅವಲೋಕಿಸಿ, ಆನಂತರ ಕೇಳಿ ಹಸಿರು ನಿಶಾನೆ ತೋರಿಸಿ ಧೈರ್ಯತುಂಬಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದ ವಿದ್ವದ್ಬಂಧುಗಳಾದ ಶ್ರೀ ರಾಮಪ್ರಸಾದ್, ಶ್ರೀಮತಿ ವಾಣೀ ಸುರೇಶ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ ಧರಿತ್ರೀ ಆನಂದರಾಯರಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆಗಳನ್ನರ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಆಸಕ್ತರು ವರ್ಣದ ಪ್ರಸ್ತಾರ-ಪಾಠವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು:

ರಾಗ: ಕಿನ್ನರೇಶಪ್ರಿಯ (ನಾಟಕಪ್ರಿಯ ಜನ್ಯ)        ತಾಳ: ಆದಿ
ಆ: ಸರಿ1ಗ2ಪದ2ನಿ2ಸ
ಅ: ಸನಿ2ದ2ಪಗ2ರಿ1ಸ

ಪಲ್ಲವಿ
ನೀದಾ | ಪಾ-- | ನಿದಪಗ | ಗಗಪದ | ನಿನಿದದ | ಪಪಗಗ | ನಿದಪಗ | ಪಗರಿಸ |
ರಾಜೀ | ವಾ    | ಕ್ಷಿ          | ನಿ. .  ನ್ನ| ಕಾ .    ದಿ | .   .  ರು  |  .  ವ .  . | ಳೋ. .  .|

ರಿಸನಿದ | ನಿಸರಿಗ | ರಿಗಾಪ | ಗಪದನಿ | ಸನಿದಪ | ಗಗ ನಿದ |ಪಗಗ ಪ   |ಗರಿರಿಸ ||
ಮೂ. . . | ಜ .  ಗ .  | ದೊ. ಡೆ|ಯ. ನೆ .  |ನೀ .  .   .  |  .  . ಬಾ. | .   .  . ರೋ| .  .  .  . ||

ಅನುಪಲ್ಲವಿದಾನೀ | ದಾ-- | ಪಗಪನಿ | ದಾ-- | ನಿದಾನಿ |ಪಾದ ಗ | -ರಿಗಾ  | ಸರಿಗಪ |
ಏ  ಕಿಂ| ದೀ . . | ಪರಿಹಾ. | ಸ  . .  |ಮಿಂ. ಚಿ|ಮ ರೆ ವ| .ಮೃದು|ಹಾ. .ಸ |

ದನಿಸರಿ | ನಿಸಾನಿ | ದಪ  ಗ  ಗ | ನಿದಾದ |ನಿಸಾಪ   | ದಾಗಪ | -ರಿಗಸ     | ರಿಗ    ಪದ ||
ಸಾ. ಕಿ .  | ನ್ನು . .   |ದಯಮಾ. | ಡೋ. .  |ಮಲಗೊ|  .   ವೇ . | . ಳೆ . ಯಾ| . ಯ್ತೊ .  .   ||

ಚಿಟ್ಟೆಸ್ವರಪಾಗಪ | ಗರಿಗಾ | ದನಿದಪ | ಗರಿಸನಿ | ದಾನಿಪ | ದನಿಸನಿ | ಸರಿಗ ಗ| ಪಾ-- |
ಗಾಪದ | -ದದಾ | ನಿಸದಪ | ದನಿಸರಿ | ಸಾ -  ಪ |  -  - ನಿದ | ಪಗರಿಸ| ನಿದಪದ||

ಸೊಲ್ಕಟ್ಟುಪಾಗಪ | ಗ ರಿ ಗಾ    | ದ ನಿ ದ   ಪ| ಗ  ರಿ  ಸನಿ| ದಾ ನಿಪ| ದನಿಸ ನಿ|ಸ ರಿ ಗ ಗ |ಪಾ   - - |
ತ . ತ್ತರಿ | ಕಿಟ ಝಂ| ತಝಣು ತ |ಝಣುತ ದ|ಣಂ ತಕ | ತಕಿಟ  ತ |ದಿಗುತ ಕ |ಝಂ . . |
ಗಾ ಪದ | - ದ  ದಾ  | ನಿಸ ದ   ಪ |ದನಿಸರಿ | ಸಾ    -  ಪ      | -- ನಿ    ದ|ಪ ಗ   ರಿ ಸ|ನಿದಪದ||
ಧಿತ್ತಳಾಂ| . ಗುಧಿ  | ತ್ತಳಾಂ. ಗು| ತದಿಗಿಣ |ತೋಂ. ತೋಂ| . .  ಧೀಂ . |ತ ಧೀಂ. ತ |ಕಿಟತಕ||

ಚಿಟ್ಟೆಸ್ವರ ಸಾಹಿತ್ಯಪಾಗಪ | ಗರಿಗಾ   | ದ ನಿ ದ ಪ |ಗ ರಿ ಸನಿ | ದಾನಿಪ | ದನಿಸನಿ | ಸ ರಿ ಗ ಗ|ಪಾ-- |
ಮಲ್ಲಿಗೆ | ಯರಳು| ಘಮಘಮ|ವೆನುತಿದೆ | ಚಂದನ | ಪರಿಮಳ| ಸೂ.ಸುತಿ|ದೆ .  . |
ಗಾಪದ | - ದ ದಾ | ನಿಸದಪ | ದನಿ    ಸರಿ | ಸಾ-  ಪ   | --ನಿದ  |ಪ ಗ ರಿ ಸ | ನಿ  ದ  ಪ ದ||
ಫುಲ್ಲನೇ| . ತ್ರ ಕಿ .  | ನ್ನರೇ. ಶ | ಪ್ರಿಯ ನೀ. | ಬಾ. ರೋ| . . ಮಂ|ಜುನಾ. ಥ| ಪ್ರಿ ಯ ಸಖ ||

ಚರಣನಿಸಾ ನಿ  | --ದಾ | ಪಗಾ     ಪ| --ನೀ  |ದಾ-- | -- ರಿಸ |ನೀ-  ನಿ |ದ ಗಪದ ||
ಕುೞಲೂ| . .ದು | ವಾಯ್ ಕ | . . ಣ್ಣ| ನೇ . .| . . ರಾ. | ದೈ . ಕಾ| .  ದಲನೆ ||

ಎತ್ತುಗಡೆ ಸ್ವರ 1ನೀ-ದ | --ಪಾ | -ಗಾರಿ    | -ಸಾ    ರಿ | ಗಾ- ರಿ | --ಗಾ | ---ಸ | ರಿಗಪ ದ      ||
ನೀ. ದ |. . ಪಾ| . ತದ್ಧೀಂ| . ಧೀಂತ  | ಗಾ . ರಿ | . .ಗಾ | . . . ತ | ಧಿಗಿಣತೊಂ||


ಎತ್ತುಗಡೆ ಸ್ವರ 2ನೀದ   ಪ | ದನಿದಾ   | ಪಗದ  ಪ | ಗ  ರಿ ಸನಿ |ದಾನಿ    ಪ | ದನಿಸರಿ | ಸರಿಗಪ|ದ ಗಪದ ||
ನೀದು ಸ್ಮ| ರಣಲೋ| ಜಗಮುನ| ಮರಚಿನ | ನ  ನ್ನು ಮ| ರವಕುರ | ಶ್ರೀ. . ಕ |ರಾ .  .  .  ||

ಎತ್ತುಗಡೆ ಸ್ವರ 3ದಾ-- | -- ನಿ    ಸ  | ದ ನಿ   ದಪ | ಗ    ರಿ   ಸ  ರಿ |ಗಾ-- | -- ರಿ  ಗ  | ಸ ರಿ ಗ ಪ  |ದಪದನಿ |
ಆ  .  . | . . ಯಮು| ನೆಯ  ತ ಟ| ದೊಳು ಮೆಲು|ಗಾ . . | . . ಳಿಯ| ಕುಳಿರ ಸೊ|ಗವುಣುತೆ |

ಸಾ  ರಿ ಗ| -ರಿ   ಗ   ರಿ|ಸ ನಿದನಿ | ದಪದ ನಿ | ಸಾನಿ ದಾ  | -- ದನಿ | ಪಾ-ಸ |ರಿಗಪದ ||
ಗೋಗಳೆ| . ಲ್ಲ ಮೇ. |ವ ಮರೆತು|ನಾ. ದವ | ನಾಲಿಸಲ್ | . . ಚಿಗು| ರಂ. ದ|ದಕರದಿ ||

ಎತ್ತುಗಡೆ ಸ್ವರ 4ಸಾ-- | --ರಿ  ಗ | ರೀ-  ಗ| ರಿ ಸ  ನಿ  ದ | ದಾ-- | --ಸ   ರಿ |ಗಪದ ಗ|ಪದ ನಿ ರಿ |
ನೀ . . | . .ಮಹಿ|ಮಾ.ತಿ |ಶಯಮುನ | ನೀ . . | . . ಮಧು|ರತರ ಚ|ರಿತಮುಲ |

ಸ  ರಿ  ಗ ರಿ| -ಸನಿ    ಸ |ದನಿ ಪ ದ|ಗಪ ದ  ನಿ | ಸನಿ ದ ಪ|ಗರಿ  ಸ ರಿ  | ಗ   ಪದನಿ|ದಾ-- |
ದ್ರಮಿಡ ಕ| .ನ್ನಡಾಂ. |ಧ್ರದೇ . ಶ|ಭಾ. ಷಲೊ| ಪಾ. ಡಿ ಆ| . ಡಿ ನಿನ್ನ| ಪೊಗಳುತಿ |ರೆ . . . |

ಸಾ-ರಿ | --ಗಾ      | -ರಿ    ಗಪ| ಗ ರಿಸ ನಿ |ಪಾ-ದ | --ನೀ| -ದ ನಿ ಸ | ನಿ  ದ ಪ   ಗ |
ವಾ.ರಾ| . .ಯೆನ್| . ಗೋ. ಪ|ಬಾ. ಲನೆ | ಸೇ. ರಾ| . . ಎ| . ನ್ನೆದೆಯ| ಗುಡಿಯೊಳು|

ರೀ- ಗ | -- ಪಾ  | -ಗಪದ |ನಿ  ಸರಿಗ | -ಗರಿಸ|ನಿದ        ರಿಸ|ನಿದಪ       ಸ | ನಿದಪದ ||
ಧೀ.ರಾ| . . ಗೋ| . ಪೀ.ಕು|ಮಾ. . ರ | . ತಧಿಗಿ|ಣತೊಂ  ತಧಿ|ಗಿಣತೊಂ ಸ | ನಿದಪದ ||


ಈ ವರ್ಣದ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕೇಳಬಹುದು.

ನನ್ನದು ಸಂಗೀತದ ತರಬೇತಿಯಿಲ್ಲದ ದನಿಯಾದುದರಿಂದ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಅಪಸ್ವರ ಅವಲಯಗಳು ಇದ್ದೀತು, ಅನ್ಯಸ್ವರಗಳೂ ನುಸುಳಿರಬಹುದು.  ಮನ್ನಿಸಿ ಲಾಲಿಸಬೇಕು. 

ವಿ.ಸೂ - ಆಮೇಲೆ ಗಮನಿಸಿದ್ದು:ಈ ಹಾಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾನೇ ಗಮನಿಸಿರುವ ದೋಷವೆಂದರೆ ರಾಗದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಯೇ ಇಲ್ಲದ ಪ್ರತಿಮಧ್ಯಮದ ಬಳಕೆ ಅನೇಕ ಕಡೆ ನುಸುಳಿದೆ.  ಈ ರಾಗವು ನಾಟಕಪ್ರಿಯವೆಂಬ ಶುದ್ಧಮಧ್ಯಮರಾಗದಲ್ಲಿ ಜನ್ಯವಾದದ್ದು, ಅನ್ಯಸ್ವರಪ್ರಯೋಗವಿಲ್ಲ.  ಆದರೆ ರಾಗವು ಹೊಸದಾದ್ದರಿಂದ, ಇತರ ಹಲವು ಪ್ರತಿಮಧ್ಯಮರಾಗಗಳಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೋಲಿಕೆಯಿರುವುದರಿಂದ, ಹಾಗೂ ನನ್ನದೇ ಅಭ್ಯಾಸದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಪ್ರತಿಮಧ್ಯಮವು ಅಪ್ರಯತ್ನತಃ ನುಸುಳಿದೆ.  ಅದರಲ್ಲೂ ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಚಕ್ಕನೆ ಪಂಚಮದಿಂದ ಸಾಧಾರಣಗಾಂಧಾರಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವುದು ಅಭ್ಯಾಸವಿಲ್ಲದ ಕಂಠಕ್ಕೆ ತೊಡಕೆನಿಸಬಹುದು, ಅಂತಹ ಕಡೆ ಪ್ರತಿಮಧ್ಯಮವು ನುಸುಳಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ.  ಈ ದೋಷವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಇದನ್ನು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಸುತ್ತೇನೆ.  ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಈ ವರ್ಣವನ್ನು ಹಾಡಬೇಕೆನ್ನುವವರು ದಯವಿಟ್ಟು ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ತಿದ್ದಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿ ಕೋರಿಕೆ.